Uwaga na oszustów

Policjanci wciąż otrzymują zgłoszenia od starszych osób, które wykazały się czujnością i nie dały się okraść. Tylko wczoraj oszuści podający się za członków rodzin, znajomych, policjantów próbowali aż sześciokrotnie wyłudzić od mieszkańców Białegostoku oszczędności życia. Niestety jeden z rozmówców uległ telefonicznym namowom i przekazał przestępcom swoje oszczędności.

Tym razem schemat działania przestępców był następujący. Na telefon stacjonarny mieszkańca Białegostoku zadzwonił mężczyzna. Przedstawił się jako policjant zajmujący się zwalczaniem przestępczości internetowej tzw. „hakerskiej”. Pod pozorem ochrony pieniędzy seniora przed atakiem cyberprzestępców polecił 76-latkowi, by jak najszybciej wypłacił wszystkie pieniądze zgromadzone w banku, a następnie przekazał całą gotówkę innemu funkcjonariuszowi Policji. Starszy pan dał się przekonać oszustowi. Zgodnie z jego instrukcją poszedł do banku i wypłacił pieniądze. Na szczęście bank miał limit wypłat i mężczyzna mógł wypłacić jedynie 10 tysięcy złotych. Tą kwotę przekazał rzekomemu policjantowi. Chcąc wypłacić kolejne pieniądze poszedł do drugiej placówki bankowej. Na szczęście podczas drogi mężczyzna rozmyślił się i zamiast do banku zaszedł na najbliższy komisariat Policji, gdzie dowiedział się, że padł ofiarą oszustów.

Przestępcy oszukujący starsze osoby metodą na wnuczka, policjanta mimo coraz większej świadomości seniorów niestety wciąż znajdują osoby, które uwierzą swojemu rozmówcy i przekazując pieniądze tracą oszczędności życia. W związku z tym policjanci po raz kolejny apelują o ostrożność!

Oszuści nie pozostają w tyle i modyfikują swoje działania. W ostatnim czasie często wykorzystywaną przez nich metodą jest tzw. kradzież „na policjanta” czy innego funkcjonariusza publicznego. Wszystko po to by uwiarygodnić swoją osobę. Sprawcy wykorzystują zaufanie społeczeństwa do funkcjonariuszy Policji czy przedstawiciela innych służb i wyłudzają w ten sposób pieniądze.

Jak działają sprawcy?

Sposób działania przestępco jest podobny. Najpierw wykonują telefon podając się za członka rodziny (najczęściej wnuczka). Tłumaczą zmieniony głos chorobą lub wzbudzają poczucie winy w starszej osobie, z powodu tego, że go nie poznaje. Proszą o pożyczenie dużej sumy pieniędzy. Zazwyczaj pieniądze mają zostać wykorzystane w celu pokrycia szkód po wypadku drogowym, na ważną operację, na zakup samochodu albo wakacji w promocyjnej cenie.

Oszuści są bezwzględni - umiejętnie manipulują rozmową tak, by uzyskać jak najwięcej informacji i wykorzystać starsze osoby.

Chwilę po zakończeniu pierwszej rozmowy do ofiary dzwoni kolejna - podając się za funkcjonariusza CBŚ lub Policji. Na ogół przestępca informuje rozmówcę o tym, że jest potencjalną ofiarą oszustwa. Mówi, że poprzednia rozmowa telefoniczna była próbą wyłudzenia pieniędzy. Informuje o tym, że przestępca został namierzony. Nalega, aby pokrzywdzona wypłaciła określoną sumę pieniędzy z banku i przekazała ją wyznaczonej osobie lub prosi o wykonanie przelewu bankowego na wskazany numer konta.

„Fałszywy funkcjonariusz” podaje często wymyślone nazwisko, a nawet numer odznaki, prosi, aby nie przerywać rozmowy telefonicznej i wybrać numer na Policję. Wtedy inny głos w słuchawce przekonuje ofiarę, że bierze udział w akcji rozpracowania oszusta.

Sprawcy tego typu oszustw wywierają na ofiarach presję czasu. Nie dają chwili na zastanowienie się, czy sprawdzenie informacji o dzwoniącym. Przekonują starsze osoby, że ich pieniądze pomogą w schwytaniu przestępców. Mówią, że gotówka przechowywana na koncie nie jest bezpieczna, a oszust ma do nich łatwy dostęp. Przestępcy podając się za funkcjonariuszy, grożą konsekwencjami prawnymi, jeżeli ich rozmówca nie będzie współpracował.

Tuż po przekazaniu pieniędzy kontakt się urywa, a przestępcy znikają ze wszystkimi oszczędnościami ofiary.

Jak nie stać się ofiarą oszustów?

Przede wszystkim należy zachować ostrożność – jeżeli dzwoni do nas ktoś, kto podszywa się pod członka naszej rodziny i prosi o pieniądze, nie podejmujmy żadnych pochopnych decyzji. Nie informujmy nikogo telefonicznie o ilości pieniędzy, które mamy w domu lub jakie przechowujemy na koncie. Nie wypłacamy też z banku wszystkich swoich oszczędności.

Zawsze w tego typu sytuacjach zadzwońmy do kogoś z rodziny, zapytajmy o to czy osoba, która przed chwilą prosiła nas o pomoc, rzeczywiście jej potrzebuje. Wszystko po to, by sprawdzić wiarygodności naszego rozmówcy. Pamiętajmy, że nikt nie będzie nam miał za złe, że zachowujemy się rozsądnie i rozważnie. Nigdy też w przypadku podejmowania finansowych decyzji nie ulegajmy presji czasu.

W szczególności pamiętajmy jednak o tym, że funkcjonariusze Policji nigdy nie informują o prowadzonych przez siebie sprawach telefonicznie! Nigdy też nie proszą o przekazanie pieniędzy.

W momencie, kiedy ktoś będzie chciał nas oszukać, podając się przez telefon za policjanta – natychmiast zakończmy taką rozmowę! Nie wdawajmy się w dialog z oszustem. Jeżeli nie wiemy jak zareagować -powiedzmy o podejrzanym telefonie komuś z bliskich lub dobrych znajomych.

Sprawcy wyłudzeń działają w ramach zorganizowanych grup przestępczych. Tworzą rozbudowane struktury, w których każdy pełni określoną rolę. Wykrywanie sprawców tego typu przestępczej działalności jest trudne z kilku powodów.

Po pierwsze są to często grupy międzynarodowe. Członkowie wykonują telefony z zagranicy, zmieniają numery telefonów i karty SIM – przez to trudno jest ich namierzyć. Na ofiary typują osoby starsze, samotne. Dobierają ofiary choćby na podstawie listy z książki telefonicznej. Osoby, które spotykają się z ofiarami, aby odebrać pieniądze, są często nieświadome swojej roli w przestępczym procederze.

Kolejnym problemem jest to, że osoby pokrzywdzone nie są często w stanie przywołać w pamięci danych, które wymieniali oszuści. Nie mogą sobie przypomnieć wyglądu sprawców i nie potrafią rozpoznać ich po głosie.

Policjanci cały czas pracują w temacie ustalenia sprawców tych oszustw. Mundurowi zatrzymują też kolejne osoby zajmujące się tego „działalnością”. Trzeba jednak mieć świadomość, że na miejsce jednej rozbitej grupy pojawiają się kolejne. Dlatego też, tak ważna jest prewencja a wiec edukowanie starszego pokolenia na temat jak działają przestępcy oraz jak postępować - by uchronić się przed oszustem.

Apelujemy także do opiekunów osób starszych - informujmy naszych rodziców i dziadków o tym procederze. Ostrzegajmy, przed osobami, które mogą chcieć wykorzystać ich życzliwość i ufność. Powiedzmy im jak zachować się w sytuacji, kiedy ktoś zadzwoni z prośbą o pożyczenie dużej sumy pieniędzy.
Wykorzystujmy do tego celu rodzinne spotkania, obiady świąteczne czy przypadkowe wizyty. Wszystko po to, by w porę ostrzec naszych bliskich. Zwróćmy też uwagę na tego typu zagrożenie samotnym seniorom, którzy w naszym otoczeniu funkcjonują.

Pamiętajmy - zwykła ostrożność i wiedza o metodach działania przestępców może uchronić starsze osoby przed utratą oszczędności życia niejednokrotnie zbieranych latami.

www.bialystok.policja.gov.pl