DOLISTOWO LEWICKICH 1545-
1 XII 1545 r. część dóbr Dolistowo, wcześniej własności Leonarda i Pawła Zielepuchów, z opieką czyli kolatorstwem miejscowego kościoła, nabył za 200 kop gr Maciej Lewicki z Niewodnicy. Maciej Lewicki w 1541 r. pełnił funkcję namiestnika bielskiego królowej Bony. Nowy dziedzic 27 VI 1549 r. w związku z wakatem probostwa dolistowskiego po śmierci księdza kanonika wileńskiego, proboszcza Stanisława Dąbrówki dał księdzu Leonardowi z Topczewa, prezbiterowi z diecezji łuckiej. Stosowny dokument Maciej Lewicki wystawił w swym dworze w Kożanach nad Narwią. W lipcu 1549 r. w Wołpie biskup wileński Paweł Holszański potwierdził tę nominację plebańską. Maciej Lewicki był blisko związany z królową Boną i realizował jej polityki na Podlasiu. W 1550 r. był dzierżawcą zabielskim. 8 stycznia 1550 r. z Wilna król Zygmunt August skierował do namiestnika brańskiego i suraskiego list, w którym donosił, że było posłano do Macieja Lewickiego o nieoddanie za jego dzierżania Zabiela i Dolistowa dani miodowej za rok 1550 i wcześniejsze lata - 22 kop gr litewskich. Dług ten sprawił, że pozywano do prac do dworu suraskiego ludzi Lewickiego z jego dziedzicznych dóbr Niewodnica-Brończany. Zygmunt August nakazał "zwrócić" tych poddanych Maciejowi Lewickiemu.
Maciej Lewicki w latach 1542-1552 zasiadał w sądzie ziemskim, pełniąc urząd podsędka bielskiego. Później był sędzią ziemskim bielskim. Zmarł przed 1563 r. Maciej Lewicki ożeniony był z Anną z Porycka. To ona po śmierci męża zarządzała dobrami, również Dolistowem. Zmarła po 19 marca 1602 r.
24 listopada 1580 r. przed Urzędem Grodzkim w Brańsku woźny oznajmiał, że dokonał intromisji Anny z Porycka i jej synów Macieja i Jana Lewickich w odebrane przez Marcina Grajewskiego łąki za rzeką Biebrzą, koło folwarku Zabiela aż do ujścia rzeki Netty:Stanisław Zimnoch woźny i generał koronny, wykonując postanowienie Trybunału Lubelskiego i Sądu Grodzkiego
Iż stępując na to imienie Dolistowo temi niedawnemi czasy za obesłaniem strony ur. Marcina Graiewskiego pisarza wiskiego, dziedzica tamże z Dolistowa, jako pozwanego w część łąk, o które prawo wiedli ci aktorowie ur. Anna Poryczka Lewiczka sędzina ziemska i z synami jej Maciejem i Janem Lewiczkimi, za rzeką Biebrzą, przez tego ur. Marcina Graiewskiego pisarza pozwanego, jem odjętych dobrowolnie podał.
Weźcie wiązanie w używanie dawne, z których byli wygnani spokojnie, jako w ich własne dziedzictwo naznaczył, podał, przy wielu ludzi szlachty okolicznych i sąsiad wezwanych na to i dobrze świadomych, iż o te łąki, a nie o insze ci aktorowie mienieni tego Marcina Graiewskiego pozywali i za dekretem JKM komornik przydany szl. Piotr Wroczeński wyjeżdżał.
Toteż wyznali: iż od nadania prawa przywileja przodkowie tych aktorów Lewiczkich w spokojnym używaniu zawsze tych łąk byli, aż do odjęcia przez Graiewskiego i tam zawsze od pana Lewiczkiego sędziego koszywano i gaiwano. Moniuszkowie i insi ludzie, za którem obwieszczeniem w te część łąk okazanych mieszcam oznaczył.
Zostawując łąki, błota, chrusty na górę tych mienionych Lewiczkich, ku prawej stronie, ku Zabielu, imieniu JKM, którę one łąki chrusty, błota spokojnie używając, jem odjęte nie były. Na dół idąc tą rzeką Bibrzą ku staremu młynowi, który ten Graiewski zepsował, zatopił i tam pale dobrze znaczne, gdzie młyn tych Lewiczkich był, ku tym łąkom postanowiony brzegu ich, za rzeką Biebrzą, a tak rzeką w okrąg, na drugiej rzece Mieczcie, aż do znaków kamieńmi założonych łąk tych Lewiczkich, ku prawej stronie, a tego Graiewskiego zostawując na lewą stronę.
Sam według zawiedzenia i świadectwa te łąki wszystkie w tej okoliczności podał wwiązał spokojne używanie dziedzictwa ich wedle skaźni Sądu Trybunalskiego i Urzędu Grodzkiego naznaczył i zakładem dekretach założonym 2.000 kop gr uczwierdził, obwieścił. Którego wwiązania podania żaden nie wzbrania..." 26 września 1583 r. Anna z Porycka umawiała się z Marcinem Grajewskim w sprawie remontu dolistowskiego młyna. 2 kwietnia 1582 r. rozporządziła swą ostatnią wolę:
"Będąc wzruszona krwią własną swą, a miłością macierzyńską ku synowi swemu urodzonemu Mathiasowi Lewiczkiemu dworzaninowi Jego Królewskiej Mości względem baczenia, a miłości jako dobrej, a sławnej pamięci nieboszczyk zeszły urodzony Maciej Lewicki sędzia ziemski bielski, małżonek mój, umiłowawszy mię w stanie małżeńskim, baczeniem, a miłością prawdziwą, z sądzenia i woli bożej i przejrzenia jego świętego względem też wzięcia i wniesienia posagu ze strony mojej na imieniu jego u służb prawdziwych moich ku niemu jako małżonkowi czynionych, której szczerości, a miłości doświadczywszy małżeńskiej, rozumiejąc to o mnie, iżem ja też takiż wzgląd mieć miała naprzeciwko spolenm dziatkom swem, z tem małżonkeimswem zrodzonemi.
Naprzód na połowicy wszystkich i zupełnych imion swych: Niewodnickiem, Złotniczkiem, Kożeńskiem, Dolistowskiem i na innych siołach, przysiółkach, bojarach, użytkach, pożytkach, sumach pieniężnych, złocie, srybrze i innych żadnych nie wyjmując, ruchomych i nieruchomych, którymbykolwiek kształtem, imieniem, przezwiskiem, nazwane i mianowane były... Na tym wszystkim sumę pewną pieniężną według biegu prawa pospolitego koronnego opisał, oprawił, obwatrował, umocnił, ugruntował. Potym rychło za dobrego zdrowia stanowiąc i żywota swego rozmyślnie zebranie swe mnie małżonkę swą, a dziatki, pamiętając na śmiertelność swą na imionach wszystkich swoich wyżej mienionych... opisał, warował.
I wszystkie dziatki, z majętnością wszytką do czasu zamierzonego i opisanego w opiekę podał, jako to zeznanie urzędnowne, a wypisy z ksiag ziemskich saraskich szerszą obmowę czynią. A tak względem tak wielkiej łąski, a miłości jako małżonek mój ku mnie okazał, toteż mnie matce ku dziatkom swem okazać przystoi..."
Dalej Anna Lewicka zapisała majętność Kożany synowi, dodając:
"wszakoż używanie dożywotnie sobie zostawuję na imionach Niewodnickiem, Złotnickiem i Dolistowskim". Helena, zamężna za Mikołajem Pęskim dziedzicem Mikicina i jeszcze druga córka nie znana nam z imienia, były "wydane w stan małżeński, dosyć się im z imienia wszystkiego ojczystego z oprawy mojej stało. I oprawy od małżonków ich na imionach, posagi są im opisane. A te, które są przy mnie, którem się niedosyć stało, na imię: jako pannie Katarzynie, pannie Zofiey, a nie są wyposażone z gotowych pieniędzy... gdy z przejrzenia bożego w stan małżeński wstąpią, przez mię odprawione być mają - jako pierwsze, a nie z imion leżących... A jeśliby żeby z dopuszczenia Bożego Pan Bóg śmierć na mnie dopuścił..., tedy im z pieniędzy moich gotowych, które są w położeniu moim, gdziebym naznaczyłą..., nad oprawę zbyło gotowych pieniędzy, srebra, złota i innego sprzętu, także na długach, po śmierci mojej ci synowie moi Mathiasz i Jan Lewiczczy spolnie, równie, tak i imieniem leżącym, jako ruchomym dzielić mają."
Całość dóbr nieruchomych objął jednak po śmierci matki Maciej Lewicki, bowiem jego brat Jan zmarł bezpotomnie. Maciej Lewicki zmarł 10 grudnia 1628 r. Helena, córka Macieja Lewickiego i Anny z Porycka wyszła za mąż za Mikołaja Pęskiego, dziedzica na Mikicinie i Głębokimstoku (vel Pęskich). 3 V1546 r. Helena, córka niegdyś ur. Jerzego Zielepuchy i Krystyny, I° voto Niewiarowska, II° voto żona Macieja Siekluckiego, dziedzica swoich gruntów w Kramkówce kwitowała Macieja Lewickiego dziedzica i nowego posesora dóbr Dolistowo z 100 kop gr pol. u Pawła Zielepuchy zapisanych na dobrach Dolistowo - zgodnie z dekretem JKM.
5 XII 1547 r. ta sama Helena Sieklucka żona dziedzica w Kramkówce i Dolistowie, faktora w Rajgrodzie, za zgodą swego rodzonego brata Pawła Zielepuchy chorążego bielskiego i Walentego Niewiarowskiego prawowitego syna spłodzonego z pierwszego małżeństwa oraz Macieja Siekluckiego jej męża, dziedzica na Sieklukach w ziemi drohickiej, wójta w Boguszewie i Trzciannym, ofiarowała Maciejowi Siekluckiemu swemu mężowi wszystkie swoje dobra ruchome i nieruchome w Dolistowie i Kramkówce ojczyste i macierzyste. Również Maciej Sieklucki wzajemnie dał jej swoje dobra ojczyste Siekluki.
3 V 1546 r. Konrad Wroczeński woźny urzędu zaświadczał, że szl. Bartłomiej Wlewski wójt w Jaświłach uczynił z posiadanych włók ziemskich w dobrach Dolistowo u ur. Pawła Zielepuchy - 10 kop gr. Bartłomiej Wlewski pochodził z ziemi chełmińskiej...
cdn...