Integracja - moda, konieczność... czy normalność?

Po dwuletnich staraniach została utworzona przy Szkole Podstawowej Nr 3 w Mońkach klasa integracyjna. Sama idea integracji w pedagogice nie jest nowością, wywodzi się bowiem z nurtu humanistycznego przeświadczenia o prawie wszystkich dzieci do edukacji. Prawo to gwarantuje Konstytucja RP i ratyfikowana przez nasze państwo Konwencja Praw Dziecka.

Pierwsze klasy integracyjne powstały w Polsce już w 1993 roku i z roku na rok ich liczba stale rosła. Powstawały integracyjne oddziały przedszkolne oraz klasy integracyjne w szkołach podstawowych. Z czasem powstały również całe przedszkola i szkoły, które zapewniały naukę i opiekę dla uczniów mających specjalne wymagania edukacyjne. Placówki integracyjne powstawały na wsiach, w małych miasteczkach i dużych miastach.

O zaletach klas integracyjnych można mówić dużo. Korzyści natury społeczno - moralnej są dla dzieci zdrowych i chorych bezsporne. Dzieci uczą się wzajemnej tolerancji, wrażliwości i poszanowania praw innych.

Klasa integracyjna jest klasą 15 - 20 osobową, gdzie 3 - 5 uczniów posiada orzeczenie poradni psychologiczno - pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego. Mogą to być dzieci niedowidzące, niedosłyszące, upośledzone umysłowo w stopniu lekkim, ale również dzieci słabo uczące się. Pozostałą grupę stanowią dzieci zdrowe. W klasie integracyjnej realizowany jest taki sam program jak w każdej innej, równoległej klasie. Dzieci chore realizują w miarę swoich możliwości taki sam program, jak dzieci zdrowe, przy czym dzieci upośledzone umysłowo realizują program szkoły specjalnej.

W klasie zatrudnionych jest dwóch nauczycieli, którzy jednocześnie prowadzą zajęcia ze wszystkimi dziećmi - jeden nauczyciel jest nauczycielem prowadzącym (w danej chwili), a drugi - wspomagającym uczniów chorych. Oprócz podwójnej opieki pedagogicznej do klasy integracyjnej zatrudniani są specjaliści. Może to być: pedagog specjalny, psycholog, logopeda, rehabilitant, reedukator. Specjaliści ci pracując indywidualnie z chorym dzieckiem wspierają działania pedagogów. Dominującą formą pracy w oddziale integracyjnym jest więc praca indywidualna, dlatego każdy uczeń, także zdrowy osiąga w zakresie swoich możliwości maksymalne wyniki.

Na podstawie badań stwierdzono, że dziecko uczące się w klasie integracyjnej:

  • Ma większe zaufanie do nauczycieli.
  • Osiąga dużo w zakresie swoich możliwości.
  • Chętniej odrabia zadawane prace domowe.
  • Łatwiej nawiązuje kontakty z rówieśnikami.
  • Ma dobry kontakt z osobami niepełnosprawnymi.

    Rodzice zapytani o to, dlaczego zdecydowali się na klasę integracyjną odpowiadają zazwyczaj:

  • Dzieci mogą tu więcej osiągnąć.
  • Jest tu więcej nauczycieli.
  • Klasy są mniej liczne.
  • Bierze się tu pod uwagę trudności dziecka.
  • Spodziewam się większego wsparcia dla mojego dziecka.
  • Podoba mi się sposób nauczania i styl pracy w klasie integracyjnej a mianowicie stawianie na indywidualność.

    A oto wypowiedź jednego z rodziców: "Klasa integracyjna jest klasą zespoloną, panuje w niej, harmonia i wzajemna przyjaźń. Zauważyłam, że nawet rodzice w takiej klasie są bardziej zaangażowani we współpracę ze szkołą, chętniej interesują się życiem klasy i są bardziej aktywni".

    Pomimo powszechnej akceptacji społecznej dla idei integracji w szkole, utworzenie klasy integracyjnej nie jest łatwe. Najważniejszą sprawą jest przekonanie organu prowadzącego szkołę, gdyż to Gmina musi wyłożyć dodatkowe środki na ten cel Argumentem decydującym jest przeważnie potrzeba społeczna - klasy integracyjne są bowiem alternatywą dla nauczania indywidualnego. Jak wynika z moich wyliczeń środki przeznaczane na nauczanie indywidualne dla trzech uczniów z upośledzeniem umysłowym są porównywalne ze środkami, jakie należy ponieść w związku z zatrudnieniem w klasie integracyjnej dodatkowego nauczyciela i specjalistów wspierających uczniów niepełnosprawnych.

    Następnym krokiem jest uzyskanie zgody przedstawicieli Rady Rodziców i członków Rady Pedagogicznej. To pozwoli na naniesienie zmian w statucie szkoły.

    Po uzyskaniu zgody rodziców i nauczycieli należy zapytać o zgodę organ sprawujący nadzór pedagogiczny nad szkołą. Zgodę taką wydaje kurator oświaty.

    Następnym etapem jest nabór do klasy integracyjnej. Rodzice dzieci zdrowych muszą osobiście wyrazić zgodę na uczęszczanie ich dziecka do oddziału integracyjnego. Rodzice dzieci chorych muszą złożyć podanie wraz z pełną dokumentacją (psychologiczną i medyczną).

    Kwalifikacją zajmuje się zespół powołany przez dyrektora szkoły. W skład tego zespołu wchodzą: dyrektor, psycholog, pedagog szkolny, nauczyciel - wychowawca z klasy integracyjnej. W skład komisji może także wchodzić lekarz pediatra.

    Praca w klasie integracyjnej nie różni się zbytnio od pracy w innej, równoległej klasie. Uczniowie realizują taki sam program, taki sam plan nauczania. Uczniowie niepełnosprawni uczęszczają na zajęcia dodatkowe ze specjalistami, którzy wspierają rozwój uczniów mających specjalne wymagania edukacyjne.

    Alicja Halicka-Pochodowicz - Dyrektor SP 3 w Mońkach


    • wstecz