Tykocin - rozciągnięte na lewym brzegu Narwi, ciche i senne miasteczko - jest najstarszym i najpiękniejszym zespołem urbanistycznym historycznego Podlasia.

Miasto lokowane w 1425 r., na prawie chełmińskim przez księcia mazowieckiego Janusza, rozwinęło się z osady podgrodowej na pograniczu Mazowsza i Wielkiego Księstwa Litewskiego, na fali kolonizacji polskiej z Mazowsza.
Wkrótce potem przeszło w ręce możnowładczego rodu litewskiego Gasztołdów - stając się, na okres przeszło stu lat, centrum ich rozległych podlaskich dóbr. Przekazane w 1542 r., po bezpotomnej śmierci ostatniego z Gasztołdów, Stanisława, królowi Zygmuntowi Staremu. Pozostało do roku 1661 królewszczyzną, jako ośrodek administracyjny starostwa i leśnictwa tykocińskiego, w granicach województwa podlaskiego, wcielonego w 1569 do Korony. Uchwałą sejmu walnego w Warszawie, w 1661 r., Tykocin i dobra tykocińskie otrzymał na dziedziczną własność Stefan Czarniecki, po którym tykocińska sukcesja przypadła rodzinie Gryfitów Branickich.

W wieku XIX kolejnymi dziedzicami Tykocina byli Potoccy i Rostworowscy. W czasie zaborów miasto znalazło się początkowo pod władzą Prus; po traktacie w Tylży. W 1807 zostało objęte granicami Księstwa Warszawskiego, a od 1815 r. do odzyskania niepodległości należało do Królestwa Polskiego.
W okresie międzywojennym Tykocin wchodził w skład powiatu wysokomazowieckiego. Po II wojnie światowej, poważnie zniszczony, pozbawiony zgładzonej przez hitlerowców ludności żydowskiej oraz polskiej inteligencji, utracił prawa miejskie, stając się osadą.
Dziś jest ośrodkiem rolniczej gminy, a prawa miejskie odzyskał w 1993 r.

W Tykocinie, w stopniu większym niż gdzie indziej na Podlasiu, przetrwał obraz dawnego polskiego miasteczka, noszącego w swym kształcie przestrzennym i architektonicznym dziedzictwo poprzednich epok.